دارالترجمه چیست دارالترجمه (translation bureau یا translation office) سازمان یا موسسهای است که وظیفه عمده آن برگرداندن متون از زبان مبدا به زبان مقصد است. دارالترجمه محل کسب و کار مترجم است. همان گونه که ترجمه گستره وسیعی از فعالیتها را پوشش میدهد حوزه عمل دارالترجمه نیز روز به روز گسترده تر شدهاست. ترجمه متن، ترجمه شفاهی، ترجمه کنفرانس، ترجمه فیلم و نوار از جمله فعالیت دیگر دارالترجمهاست. دارالترجمه ها بر دو نوع هستند. برخی کارهای رسمی و برخی کارهای غیر رسمی را انجام می دهند. کارهای رسمی یعنی ترجمه اسناد و متونی که ترجمه آنها منوط به تاییدیه مترجم رسمی و پس از آن دادگستری و امور خارجه (در ایران) است. تعداد زیادی از این دارالترجمه ها در تهران فعالند مانند دارالترجمه جهانگیری، دارالترجمه نغمه و… این دارالترجمه ها به لحاظ فنی، باید به اداره فنی دادگستری پاسخگو باشند و این مرجع، نهاد رسیدگی کننده به شکایات ارباب رجوع می باشد. برخی از دارالترجمه ها هم صرفا امور دانشجویی و مقالات و کتب را ترجمه م کنند که البته مسئولیت حقوقی در باب ترجمه های نادرست بر عهده آنها نیست (در ایران)و در صورت بروز اشتباه در کار ترجمه، اداره فنی دادگستری نمی تواند پیگیر شکایات باشد و اساسا شکایت ایز این مراکز را نمی پذیرد چون اصالتا معتقد بر غیر قانونی بودن آنها می باشد.
امروزه به دلیل رشد روز افزون نیاز به ترجمه اعم از ترجمه رسمی و غیر رسمی یافتن دارالترجمه مناسب از میان صدها دارالترجمه ای که در کشور ایران تاسیس شده اند کاری دشوار است. علی رغم این تصور باطل که خدمات ترجمه توسط دارالترجمه ها یکسان است بایستی اذعان شود که کیفیت، دقت، سرعت و تحویل به موقع نقشی بی بدیل را در این زمینه ایفا می نماید. بی شک پشتوانه علمی مترجمین در ترجمه اسناد و مدارک غیر قابل انکار است. این امر در مورد سازمان ها، موسسات یا شرکت هایی که کیفیت ترجمه قراردادهای بین المللی برای آن ها مهم می باشد با اهمیت است.
ر آخرین مصوبه اداره امور مترجمان رسمی نام دارالترجمه حذف و به جای ان دفتر ترجمه رسمی قرار داده شد. و بر اساس شماره ثبت دفاتر ترجمه رسمی نام گذاری شدند. اخیرا و بر اساس مصوبه اداره امور مترجمان رسمی نام دارالترجمه از واژگان رسمی کشور حذف شد و به جای آن عبارت ” دفتر ترجمه رسمی ” جایگزین شد. و دارالترجمه های رسمی را از این پس بر اساس شماره می شناسند.
ترجمه چیست و به چه منظوری انجام می شود؟
در دنیای چند زبانی کنونی ترجمه یکی از ابزارهای ارتباطی بسیار مهم به شمار می رود. بردگردان متن از زبان مبدا به زبان مقصد هنر بسیار ظریف و پیچیده ای است که انتقال صحیح و درست مفهوم بر عهده ی مترجم می باشد. در واقع، پروسه ای است که Coinstar locations به عنوان “پیچیده ترین رویداد در تکامل دنیای بشری” شناخته شده است چراکه تا کنون هیچ ماشین و دستگاهی به عنوان جایگزین انسان برای آن کشف نشده است که بتواند با دقت صحت کامل مفهوم یک متن را از زبان مبدا به زبان مقصد انتقال دهد. اگر ترجمه را به عنوان یک پروسه ی ارتباطی، یعنی انتقال پیام از زبان مبدا به زبان مقصد توسط مترجم به عنوان واسط میانجی بین این دو زبان، در نظر بگیریم نباید این واقعیت را فراموش کرد که در ترجمه توسط یک انسان، انتقال پیام مستقیماً از زبان مبدا به زبان مقصد صورت نمی گیرد بلکه ماهیت غیرکلامی آن واقعیت است که مترجم به درک آن نائل شده است. انتقال معنا با توجه به نوع متن و موضوع به روش های مختلفی ممکن است صورت گیرد:
ترجمه تحت الفطی و کلمه به کلمه: این نوع ترجمه با توجه با ساختار دستوری زبان مبدا صورت می گیرد و جایگاه قرارگیری کلمات طبق الگوی دستوری زبان مبدا می باشد به همین خاطر گاه آن را ترجمه ی کلمه به کلمه نیز گویند.
ترجمه معنوی: ترجمه ی معنوی به معنا بیش از ساختار اهمیت می دهد و هدف انتقال معنا از زبان مبدا با ساختار طبیعی زبان مقصد است به نحوی که همان پیام را بدون تغییر از زبان مبدا با انتخاب ساختار دستوری و لغات مناسب به زبان مقصد انتقال دهد.
ترجمه آزاد: در این نوع ترجمه مترجم قید و بندی برای انتقال معنا ندارد و می تواند برای فهم بهتر موضوع اطلاعاتی را که در محتوای متن مبدا موجود نیست به متن مقصد اضافه کند و ممکن است به لحاظ ساختار فرهنگی و تاریخی به محتوای متن مبدا خدشه ای وارد گردد. به همین دلیل این نوع ترجمه چندان مورد قبول عام قرار نگرفته است.
ترجمه داستانی: انتقال معنا از زبان مقصد به شکل داستان روایی و بدون کم و کاست محتوا یا معنا می باشد. به طوریکه خواندن متن در زبان مقصد را برای خواننده آسان کند.
هریک از این چهار نوع ترجمه را با توجه به نوع متن و هدف ترجمه می توان با تکنیک ها و استراتژی های خاصی که در نزد مترجم می باشد اعمال کرد. هنگامی که مترجم به خوبی با انواع ترجمه آشنایی داشته باشد، می توان به درک او از ترجمه از زبانی به زبان دیگر اطمینان حاصل کرد و ترجمه ی او به خوبی برای خوانندگان زبان مقصد قابل فهم خواهد بود.